Recht Kinderen van de Staat

Voortgang proces tegen beschikkingsarm of beschikkingsvrij werken

Op 15 februari 2024, liet de minister weten dat de werkwijze van de Gemeente Maassluis om slechts op verzoek een beschikking Jeugdhulp te verstrekken ‘‘in strijd was met de Algemene wet bestuursrecht’. ’Gemeenten zijn dus verplicht om elke beslissing of overeenkomst met ouders aangaande het verstrekken van Jeugdhulp aan een kind schriftelijk en gemotiveerd vast te leggen.

Vervolgens besloot de gemeente Den Haag in oktober 2024 om door te gaan met het zogeheten beschikkingsvrij of Beschikkingsarm werken door gemeenten. Ondanks het feit dat de Minister in een brief al eerder stelde dat dit tegen de regels was.

Hoewel ook de VNG pleitte voor meer flexibiliteit in de ondersteuning en minder administratieve lasten door beschikkingsarm te werken, had de staatssecretaris duidelijk gemaakt dat gemeenten zich aan de wettelijke vereisten moeten houden. Na nogmaals een Kroonberoep bij de minister, besloot de gemeente Den Haag tenslotte de juiste protocollen in acht te nemen. De samenwerkingsverbanden van de gemeente Den Haag sturen vanaf medio mei 2025 een beschikking aan jeugdigen en ouders.

Dit proces heeft nu al meer dan anderhalf jaar gekost, maar het succes ervan is belangrijk voor alle ouders die met jeugdzorg te maken krijgen.

Vervolgens worden de pijlen gericht op de Vereniging Nederlandse gemeenten die nog steeds adviseert om beschikkingsvrij te werken en voor dat doel ook druk uitoefent op ministeries. De VNG erkent dat deze werkwijze niet in overeenstemming is met de Jeugdwet, maar wijst op de tevredenheid van cliënten en efficiëntie als argumenten.

Inmiddels is via het voor ons procederende advocatenkantoor weer een verzoek tot vernietiging van het besluit van gemeenten om beschikkingsvrij te werken en wederom werd dit bevestigd door de staatssecretaris, zie onder.

De Meldbrief procedure

Proces tegen Meldbriefprocedure en betere bescherming rechten kinderen en ouders. Zij moeten altijd gehoord en gezien worden door de kinderrechter. Succesvol afgesloten.

Voortgang beschikkingsvrijwerken (nog steeds onderhanden anno juni 2025)

Voortgang Beschikkingsvrij werken: Den Haag (oktober 2024)

De gemeente Den Haag heeft op 10 oktober 2024 besloten om door te gaan met het zogeheten Beschikkingsvrij of Beschikkingsarm werken door gemeenten. Ondanks het feit dat de Minister in een brief al eerder aangaf dat dit tegen de regels was. (`zie broef hieronder, gratis te downloaden). De Vereniging Nederlandse Gemeenten ondersteunt nog steeds deze praktijken.

Op verzoek van de Stichting Recht Kinderen van de Staat is er een nieuwe Kroonbrief naar de minister gestuurd met het verzoek dit besluit van de gemeente Den Haag te vernietigen.

Deze brief is hieronder te downloaden en kan gebruikt worden tegen iedere gemeente die meent beschikkingsvrij of beschikkingsarm te kunnen werken.

Kroonbrief Minister tegen beschikkingsvrij werken, d.d.07.10.2024

Meldbrief procedure

Een Juridische en belangrijke stap werd genomen met een proces tegen de Staat zelf. De beslissing werd eind van het jaar genomen. 

Ouders of verzorgers krijgen vaak eerst een zogenaamde ‘meldbrief’ van de rechtbank als er een verlenging van een kinderbeschermingsmaatregel is aangevraagd en daar gaat het te vaak mis. Als de ouders die brief niet krijgen, niet lezen of niet begrijpen dan komt er geen zitting en worden ouders en kinderen niet gehoord. Dan vaart de rechter alleen op de eenzijdige gegevens van de Gecertificeerde Instelling (GI, Jeugdbescherming). Hierdoor is er te weinig zicht en controle op de uitvoering van jeugdbescherming aan kwetsbare kinderen en hun ouders. Wachtlijstproblematiek en tekorten op de werkvloer zijn aan de orde van de dag, waardoor inzet van jeugdhulp om kinderen bijvoorbeeld snel weer te kunnen herenigen met hun ouders niet of veel te laat van de grond komt.

De stichting recht Kinderen van de Staat besloot in samenwerking Vereniging Jeugdrecht Advocaten Rotterdam (VJAR) en een aantal individuele jeugdrecht-advocaten dagen de staat in kort geding om tot een uitspraak te komen die een eind maakt aan de ‘meldbrief’. Kinderrechters moeten stoppen met de meldbriefprocedure en kinderen en ouders altijd oproepen voor een zitting.

Het resultaat van het kort geding in het Paleis van Justitie in Den Haag op 6 maart 2024 kende een positieve uitslag: de rechterlijke macht beloofde dat de uitgangsregel in het vervolg was dat jeugdrechters te allen tijde de kinderen en ouders zelf moet spreken. uiterste datum van invoering bij alle rechtbanken uiterlijk 1 juli 2024.

Beschikkingsvrij of Beschikkingsarm werken door gemeenten

Procedure tegen ‘beschikkingsvrij’ of ‘beschikkingsarm’ werken door gemeenten bij afspraken met ouders/verzorgers ontrent een kind.

Gemeenten (die de Jeugdwet uitvoeren) waren conform de Algemene wet bestuursrecht al verplicht om toegekende aanvragen voor jeugdhulp in een beschikking vast te leggen. Omdat de Vereniging Nederlandse Gemeenten in haar Modelverordening Jeugdwet had vastgelegd dat gemeenten slechts op verzoek een beschikking hoefden te verstrekken, namen veel gemeenten deze werkwijze over. Deze gemeenten legden deze werkwijze vast in hun Verordening Jeugdhulp Het doel van deze werkwijze was besparen op de administratieve lasten. 

De Stichting Recht Kinderen van de Staat meende dat het slechts op verzoek verstrekken van een beschikking Jeugdhulp door gemeenten in strijd was met het recht. Op die manier werd de vaak kwetsbare burgers in het sociale domein immers een eenvoudige toegang tot het recht ontnomen. Daarom diende de stichting bij de minister een kroonberoep in. Een kroonberoep is een verzoek om een Verordening Jeugdhulp die in strijd is met het recht onverbindend te verklaren. Op 15 februari 2024, liet de minister weten dat de werkwijze van de Gemeente Maassluis om slechts op verzoek een beschikking Jeugdhulp te verstrekken in strijd was met de Algemene wet bestuursrecht. Vanaf nu zijn alle gemeenten verplicht om iedere beslissing of overeenkomst met ouders aangaande het verstrekken van Jeugdhulp aan een kind schriftelijk en gemotiveerd vast te leggen. De stichting moet er wel op toezien dat gemeenten dit ook daadwerkelijk gaan doen. Desnoods door middel van een procedure bij de rechtbank. We moeten namelijk niet vergeten dat juist het niet op schrift zetten van waar ouders recht op hebben en het slechts een beschikking verstrekken op verzoek, heeft geleid tot toeslagenaffaire: kwetsbare ouders – en hun kinderen – weten niet goed waar ze recht op hebben en hoe dat te halen. Daarom is het belangrijk dat onze stichting voor deze kwetsbare burgers kan opkomen en het recht kan afdwingen door middel van juridische procedures.

Advocaat Reinier Feiner, die de juridische stappen tegen de Staat leidt: “Jeugdhulp is schaars en duur, maar veel ouders en jongeren doen er bij de gemeente een beroep op. Over de toegang tot en behoefte aan jeugdhulp bestaat vaak een verschil van opvatting tussen ouders en kinderen enerzijds en medewerkers van de gemeente anderzijds. De gemeente probeert de vele zorgvragen op basis van de WMO en Jeugdwet in goede banen te leiden, maar dat gaat gepaard met een groot gebrek aan rechtsbescherming. De werkwijze is dat ouders alleen een beslissing op schrift krijgen als ze bezwaar willen maken. Maar juist dat leidde tot de toeslagenaffaire: kwetsbare ouders – en hun kinderen – weten niet goed waar ze recht op hebben en hoe dat te halen. Daarom is nu juist in de Algemene Wet Bestuursrecht opgeschreven dat dit soort beslissingen worden gemotiveerd en hoe dat te doen. Het huidige systeem gaat ten onrechte uit van een zelfredzame burger, maar het gaat hier om een hele kwetsbare groep. De Stichting vindt dat kinder- en ouderrechten in het huidige stelsel op grote schaal in de knel komen. Dat kan zo niet langer en daarom stappen wij naar de rechter.  De Verordening Jeugdhulp moet worden vervangen door een wettelijk kader waarin de rechten van kinderen en hun ouders worden beschermd.”